2. Wonen en Infrastructuur

Speerpunt: BGL wil voor alle kernen en steden een focus op wonen en infrastructuur. De beschikbaarheid van voldoende passende woningen voor de eigen kern en stad staat voorop. Daarbij hoort een goede en veilige ontsluiting van de kernen en steden met (water-)wegen, bruggen, fietspaden, internet en verkeersafspraken.

De belangrijkste punten van dit hoofdstuk op een rij:

• Het aantal woningen moet omhoog
• Inwoners moeten kunnen blijven wonen in eigen kern
• Naar een woningcorporatie nieuwe stijl
• Eigenbouw door inwoners stimuleren
• Leegstand ongewenst
• Gevarieerde nieuwbouw in Steenwijk
• Ondersteuning initiatieven Tiny Houses
• Sturen op kwaliteit
• Cultuurhistorie als uitgangspunt bij bouwen en stads- en gebiedsinrichting
• Kansen voor eigen inwoners
• Kansen voor onze jongeren
• Geen permanente bewoning op recreatieterreinen
• Aantrekkelijker maken van stedelijke omgevingen Blokzijl, Vollenhove en Steenwijk
• Goede verkeersdoorstroming in Blokzijl en Ossenzijl
• Passend onderhoud en verbetering fysieke infrastructuur, glasvezel, fietspaden en bruggen
• Met een infrastructuurfonds
• Optimale ontsluiting via wegen en spoor
• Gezamenlijke aanpak van de revitalisering van wijken
• Regionaal waterbeheer in overleg met ondernemers, agrariërs en inwoners

Het aantal woningen moet omhoog

De woningmarkt is momenteel oververhit. Het wordt steeds lastiger voor velen om een gewenste koopwoning of huurwoning te verkrijgen. Jongere starters komen in de knel en zien hun ontwikkeling op het gebied van gezin, wonen en werken stagneren. De centrale overheid maakt plannen voor de bouw van veel woningen om de huidige woningschaarste aan te pakken. Bij een evenredige verdeling van de woningen naar het aantal inwoners per gemeente betekenen de plannen voor Steenwijkerland het bijbouwen van een paar duizend woningen. BGL juicht het bouwen van nieuwe woningen toe en wil graag een belangrijke vinger in de pap bij het toewijzen van woningen en roept de gemeente op om met de provincie Overijssel op te trekken voor de totstandkoming van een tijdige toewijzing met een goede verdeling over de kernen en wijken van Steenwijkerland. BGL is voorstander van het eerst benutten van percelen die al eigendom zijn van de gemeente Steenwijkerland voordat tot het aankopen van nieuwe percelen wordt overgegaan.

Inwoners moeten kunnen blijven wonen in eigen kern

Mensen verhuizen. In verschillende levensfasen hebben ze andere woonbehoeften. Het is daarom van belang dat er woningen zijn die aan de woonbehoeften voldoen van inwoners in de verschillende fasen van hun leven: van studentenkamer, naar rijtjeswoning, naar vrijstaande woning , naar appartement of levensloopbestendige woning, huur of koop. Vooral in de steden en kernen. Als deze woningen er niet zijn blijven de mensen wonen in voor hen te grote of te kleine huizen.

BGL vindt het belangrijk dat mensen die het initiatief nemen om te kunnen (blijven) wonen in hun eigen kern of in Steenwijkerland hierin worden ondersteund. Dat vraagt om een flexibele opstelling bij nieuwe initiatieven en lef om ook als overheid met innovatieve voorstellen te komen.

Naar een woningcorporatie nieuwe stijl

BGL onderkent het belang van sociale woningbouw voor de diversiteit binnen de gemeente en in alle kernen. Het aantal huurwoningen moet daarom stijgen om aan de woonvraag te beantwoorden en om de jeugd binnen de poorten van de gemeente te houden. Vanwege de nieuwe Woningwet, mogen wooncorporaties in beginsel alleen investeren in de gemeente waar hun hoofdkantoor gevestigd is. Voor Steenwijkerland betekent dit nu dat zowel Woonconcept (hoofdkantoor Meppel) en Omnia Wonen (hoofdkantoor Harderwijk) geen nieuwe projecten mogen ontwikkelen in Steenwijkerland. Alleen beheren en renoveren is toegestaan. Wetland Wonen mag nog wel investeren in Steenwijkerland, maar hun woningaanbod is beperkt tot het zuiden van Steenwijkerland. Extra lastig is dat ze naar eigen zeggen weinig kansen zien om te kunnen investeren in sociale huurwoningen in de kleinere kernen. BGL wil dat hier creatieve oplossingen worden gevonden om investeringen van wooncorporaties in passende projecten ook in Steenwijkerland weer mogelijk te maken.

Wij denken hierbij aan een corporatie nieuwe stijl, die voldoet aan de wettelijke voorwaarden. BGL wil graag met burgers en andere partijen verkennen of er nieuwe innovatieve manieren te bedenken zijn die buiten de gebaande paden om gaan en resulteren in kleinschalige projecten die letterlijk betaalbare “sociale huur“ woningen voor “jongere” inwoners in kernen opleveren.

Eigenbouw door inwoners stimuleren

Van oudsher zijn er in diverse kernen veel jongeren die graag hun eigen woning bouwen. Dat zien we graag gefaciliteerd blijven door het aanbieden van geschikte kavels. De druk op beschikbare kavels is vaak enorm. BGL is voorstander van het benutten van de beschikbaar komende bouwblokken van stoppende agrarische bedrijven voor het bouwen van in het landschap passende woningen.

In Nederland zijn er diverse succesvolle vormen van collectief opdrachtgeverschap waarin bewoners met elkaar bepalen hoe ze hun woningen bouwen en afspreken hoe ze elkaar daarin kunnen steunen. Dit zijn geen eenvoudige trajecten maar vaak levert het bijzondere resultaten op waar mensen graag wonen. BGL ziet graag ruimte ontstaan voor vormen van collectief opdrachtgeverschap waarin de gemeente meedenkt en faciliteert.

Leegstand ongewenst

Het is voor de leefbaarheid van de kernen belangrijk dat de niet-recreatie woningen bewoond blijven. Deze woningen zijn niet bedoeld om grote delen van het jaar leeg te staan en te worden gebruikt als recreatiewoning. Waar mogelijk ziet BGL graag dat hiertegen maatregelen worden genomen.

Ook leegstand van boerderijen en schuren is in de ogen van BGL ongewenst. BGL ziet graag dat eigenaren zo mogelijk worden gefaciliteerd om deze gebouwen om te zetten in woningen, al dan niet op dezelfde plaats.

Gevarieerde nieuwbouw in Steenwijk

Steenwijkerland met de vestingstad Steenwijk heeft een unieke geschiedenis. In de ogen van BGL kan met het oog op de toekomst in bouwplannen ingezet worden op aantrekkelijke nieuwbouw vooral op zichtlocaties. Voor de toekomst van de gemeente, voor het aantrekken van diverse vormen van werkgelegenheid, is de beschikbaarheid van een verscheidenheid aan woningen en voorzieningen nodig. Een gevarieerd en duurzaam woonmilieu, waarbij de aanwezige cultuur en landschapselementen, de unieke opzet van een aan het water gelegen vestingstad onvervangbaar zijn, moet in de plannen uitgangspunt zijn.

Ondersteuning initiatieven Tiny Houses

In heel Nederland worden projecten uitgevoerd met zogenaamde Tiny Houses (kleine huisjes). De ervaringen met deze projecten worden geëvalueerd. BGL volgt dit met belangstelling en zal komen met voorstellen voor Steenwijkerland, in overleg met inwoners die hiervoor met initiatieven komen. BGL wil deze initiatieven blijven faciliteren, gedacht wordt aan proefprojecten, die aansluiten bij andere initiatieven, met een duur van twee keer een vijfjaarsperiode.

Sturen op kwaliteit

Bij alles wat we doen staat de kwaliteit voorop. De keuzes die we nu maken zijn bepalend voor hoe mensen in de toekomst naar Steenwijkerland kijken. Dit betekent dat we geen concessies moeten doen aan kwaliteit. Projectontwikkelaars hebben eigen motieven bij woningbouw. Deze -veelal financiële motieven- leiden vaak tot oplossingen waar inwoners niet tevreden over zijn. Te kleine kavels, te veel woningen in hoogbouw, weinig ruimte voor speelplekken, weinig ruimte voor ontsluiting en dergelijke. BGL wil dat projectontwikkelaars zich houden aan een programma van eisen dat mede door inwoners of toekomstige bewoners wordt opgesteld.

Cultuurhistorie als uitgangspunt bij bouwen en stads- en gebiedsinrichting

Er is veel verdwenen in Steenwijkerland. Niet altijd is wat er voor in de plaats is gekomen mooier of beter. Vaak ging het van uniek naar doorsnee. BGL wil dat met inrichtings- en bouwplannen in stad en buitengebied rekening wordt gehouden met mogelijk herstel of bewaring van unieke gebouwen en inrichtingselementen die Steenwijkerland zo bijzonder kunnen maken en interessant voor ondernemer, recreant en toerist.

Kansen voor eigen inwoners

De laatste jaren is de tendens zichtbaar van een migratie van West Nederland naar Oost en Noord Nederland. De digitalisering en de groei van het thuiswerken zijn mede oorzaak van deze tendens. De migratie brengt nieuwe mogelijkheden mee voor Steenwijkerland. De nieuwe inwoners brengen kennis, ondernemingen, gezinnen, inkomen en energie mee. De migratie brengt ook zorgen met zich mee zoals verdringing van de huidige inwoners van Steenwijkerland op de woningmarkt bij onvoldoende woningen en een mogelijke aantasting van de vertrouwde cultuur in de kernen. BGL stelt voor om goed na te denken over een zo goed mogelijke inpassing van nieuwe inwoners in de steden, kernen en wijken van Steenwijkerland in overleg met bijvoorbeeld de Plaatselijke Belangen.

Het bouwen van grote aantallen woningen is geen gemakkelijke opgave. Dit vraagt om zorgvuldige afweging van allerlei belangen, op het gebied van ruimtelijke planning, herstel van stedelijke bebouwing, keuze van koop of huur, betaalbaarheid, type woningen, leefbaarheid in de kernen en andere belangen. In een duidelijke woonvisie, met inbreng van de inwoners, moeten de lokale plannen worden uitgewerkt. Voor BGL is de betaalbaarheid van de woningen en kavels een belangrijk uitgangspunt, evenals de toegankelijkheid van de bouw, koop of huur van kavels en huizen voor mensen met een sociaal economische binding met Steenwijkerland. Dit kan ook voormalige jeugd zijn, die nu met jonge gezinnen graag wil terugkeren.

Kansen voor onze jongeren

BGL wil bij diverse thema’s graag specifieke aandacht voor jongeren. Dat geldt zeker voor het thema wonen. De jongeren zijn vaak de dupe. Voor hen is er weinig aanbod, zeker in hun eigen woonkernen, waar ze hun eigen sociale netwerk hebben in sport- en spel, in de kerk en in het verenigingsleven. Dit leidt ertoe dat ze pas op een laat moment zelfstandig kunnen gaan wonen. Ze stellen vaak niet meteen hele hoge eisen. Jongerenhuisvesting kent eigen kenmerken. Jongeren kennen die zelf het beste. Het is daarom van belang dat vroegtijdig met hen wordt afgestemd als in hun kern of wijk woningen worden gebouwd om te bezien of er ook woningen kunnen komen die aan hun eisen, wensen en kenmerken kunnen voldoen.

Geen permanente bewoning op recreatieterreinen

Steenwijkerland kent diverse recreatieterreinen. Op een aantal daarvan wordt tegen de regels in permanent gewoond. De oorspronkelijke recreatiedoelstelling wordt hiermee teniet gedaan. BGL is een voorstander van de ‘schone lei’. Dat betekent dat per recreatieterrein wordt bekeken of de gedoogde permanente bewoning kan worden gelegaliseerd. In de andere gevallen dient de recreatiebestemming te worden gehandhaafd.

Aantrekkelijker maken stedelijke omgevingen Blokzijl, Vollenhove en Steenwijk

De stedelijke omgevingen Blokzijl, Vollenhove en Steenwijk zijn uithangborden voor Steenwijkerland. Zij vormen met hun mogelijkheden en geschiedenis een eigen sterke gezamenlijke aantrekkingskracht in de natuurlijke omgeving van agrarisch landschap, bossen en Weerribben en Wieden. In de ogen van BGL kan deze stedelijke aantrekkingskracht worden versterkt door bij (her-) inrichting meer oog te hebben voor de historische waarden van stadsbeelden en structuren; zoals havens, historische gebouwen, stratenpatronen, zichtlijnen, pleinen en kleuren. De geschiedenis bepaalt voor een groot deel de aantrekkingskracht en kan zichtbaar worden gemaakt op diverse manieren.

Goede verkeersdoorstroming Blokzijl en Ossenzijl

De druk op de binnenste wegen van Blokzijl en Ossenzijl is bij tijd en wijle enorm. Al jaren wordt gezocht naar mogelijkheden om dit te veranderen. Vaak is gedacht dat een rondweg rond Blokzijl en Ossenzijl de oplossing is. BGL is een voorstander van het op korte termijn maken van beslissingen, die betaalbaar zijn en voor de inwoners aanvaardbaar. Het is daarbij belangrijk dat rekening wordt gehouden met de toekomstige ontwikkeling van Blokzijl en Ossenzijl. In Blokzijl speelt de dialoog met de provincie Overijssel over de kosten van aangedragen oplossingen. Bij Ossenzijl spelen toeristische ontwikkelingen die invloed hebben op bijvoorbeeld de trajectkeuze. BGL zet in op een traject met een aquaduct om doorstroming op weg en water optimaal mogelijk te maken.

Passend onderhoud en verbetering fysieke infrastructuur, glasvezel, fietspaden en bruggen

BGL heeft de laatste jaren laten zien in moties en vragen dat we onderhoud en verbetering van de fysieke infrastructuur van het grootste belang vinden. Dan gaat het over het spoor, de wegen, de fietspaden, de waterlopen, maar ook over snelle internetverbindingen via glasvezel. Er is al veel gebeurd. Met de Regiodeal is ook een goede stap gezet. Iedereen weet dat onderhoud regelmatig moet zijn om de staat van de infrastructuur goed in de gaten te houden en om de kosten binnen de perken en de budgetten te houden. Achterstallig onderhoud leidt tot verrassingen en ongewenste kosten en ongemak voor de inwoners. Een degelijk onderhoudsplan van de fysieke infrastructuur na overleg met de omliggende gemeenten moet een vast belangrijk onderdeel zijn van de jaarlijkse gemeentebegroting. BGL zal zich hier sterk voor maken.

Met een infrastructuurfonds

Nieuwe ontwikkelingen vragen om nieuwe maatregelen en investeringen. De elektrificering vraagt bijvoorbeeld om laadpalen en het verbreden van fietspaden als gevolg van de gemiddeld hogere snelheid en het aantal mensen dat blijft fietsen door de aanschaf van een e-bike of duo-fietsen. Een ander aandachtspunt is het geleiden van het zwaarder wordende agrarische verkeer over de smalle wegen in het buitengebied en in de bebouwde kom van kernen. BGL vindt het van belang om met het oog op toekomstige ontwikkelingen middelen te reserveren in een infrastructuurfonds. Zo’n fonds is nodig als cofinanciering bij aanvragen voor subsidie bij andere partijen als de centrale overheid en de Europese Unie.

Optimale ontsluiting via wegen en spoor

BGL vindt een goede ontsluiting van stad en kernen van levensbelang voor Steenwijkerland. Het openbaar vervoer moet voldoen aan de vraag en alles moet worden gedaan om Steenwijk in het intercity netwerk van de Nederlandse Spoorwegen te houden.

De buslijnen dragen belangrijk bij aan de leefbaarheid voor onze inwoners die niet over eigen vervoer beschikken. Bezuinigingen mogen niet verder leiden tot uitholling van het openbaar busvervoer. BGL maakt zich sterk voor het in standhouden van de huidige buslijnen en waardeert de inzet van vrijwilligerstaxi’s. BGL wil nieuwe lokale initiatieven ondersteunen die een bijdragen leveren aan het in stand houden van het openbaar vervoer in Steenwijkerland.

De aansluitingswegen, afritten, de binnenwegen, de fietspaden, de waterlopen en watergangen zijn cruciaal voor werkgevers, werknemers, toeristen, hulpdiensten, oud en jong, schoolgaande kinderen, allemaal. Aan veiligheid en kwaliteit mogen hier geen concessies worden gedaan.

Revitalisering van wijken samen aanpakken

Diverse wijken en straten in de kernen en wijken verdienen extra aandacht. Deze wijken zijn vaak decennia geleden ontworpen en gerealiseerd. Daarbij kon geen rekening worden gehouden met bijvoorbeeld ontwikkelingen op het gebied van verkeersstromen, parkeren, woonvormen, groeninitiatieven en containers voor gescheiden afvalverwerking. Soms kunnen woningen niet meer worden gemoderniseerd om aan de huidige eisen te voldoen. BGL vindt het van belang dat deze wijken en straten worden geïdentificeerd en dat met inwoners en partners, zoals maatschappelijke organisaties, plaatselijke belangen, woningcorporaties en verenigingen nagegaan wordt welke vragen leven en aan welke oplossingen wordt gedacht. Tegelijk kunnen nieuwe kansen benut worden zoals het plaatsen van zonnepanelen, een nieuwe groenstructuur, een speelomgeving of nieuw straatmeubilair.

Regionaal waterbeheer in overleg met ondernemers, agrariërs en inwoners

Steenwijkerland is een gemeente van land en water. Aan het waterbeheer worden telkens andere eisen gesteld, bijvoorbeeld afhankelijk van droogte of veel water, of van veranderende zienswijzen op de waterstanden voor landbouw en/of natuurbeheer. Veiligheid is van belang, maar ook het tegengaan van wateroverlast verdroging of de berging van grote hoeveelheden water. Er zijn veel partijen betrokken bij het waterbeheer, het rijk, de provincie, het waterschap, de gemeente, de landbouw, recreatie en toerisme en vanzelfsprekend de inwoners. Waterbeheer overstijgt de gemeentelijke grenzen. Voor BGL is het van het grootste belang dat bij regionaal waterbeheer aandacht is voor de wensen en vragen van ondernemers, agrariërs en inwoners door hen te betrekken bij beleids- en planvorming.