Voorzitter:
Graag wil BGL het college en de ambtelijke organisatie bedanken voor de inspanningen om in korte tijd van een beleidsarme perspectiefnota te komen tot een gedegen uitwerking van de begroting 2019-2022. Waarmee inzichtelijk wordt hoe dit college de titel van het coalitieakkoord “Door verbinding naar resultaat” concreet heeft vertaald naar doelen en resultaten.
BGL waardeert het dat de ambities die ten grondslag liggen aan de programmabegroting tussentijds zijn gepresenteerd in een interactieve bijeenkomst met inwoners, ondernemers en raad. Dat vraagt om extra inspanningen en een andere denk en werkwijze. Deze eerste stappen naar meer transparantie, in het proces naar de begroting toe, kunnen de komende jaren verder worden uitgebouwd.
De begroting wordt op een overzichtelijke manier gebracht waarbij duidelijk wordt aangegeven welke investeringen aanvullend worden gedaan bovenop het bestedingsplan uit het voorjaar verdeeld over 6 programma’s. De financiële situatie laat het toe dat er voor een flink aantal activiteiten de benodigde middelen voor handen zijn. Al zullen de kritische lezers onder ons zien dat er ook nog verscheidene PM posten staan die duidelijk maken dat niet alle activiteiten financieel gedekt zijn. Deels komt dit omdat de plannen nog niet rijp genoeg zijn om op geld te zetten. Ook duidelijk is, dat het niet helpt dat de bijdragen uit het gemeentefonds recentelijk naar beneden zijn bijgesteld.
Voor BGL is helder dat het aantrekken van de economie in Nederland, niet voor iedereen positief doorwerkt. Het aantal mensen dat momenteel gebruik maakt van de voedselbank in Steenwijkerland neemt gelukkig af maar het zijn er nog steeds (te) veel. Veel gezinnen zitten op de armoede grens of net daar boven. Het is goed dat we hier in Steenwijkerland via de omgekeerde toets meer aandacht aan besteden. BGL is dan ook mede indiener van de motie Toegang maatwerkvoorziening.
Een nadeel van de groeiende economie is dat de vraag naar grondstoffen, producten en diensten sterker toeneemt dan het aanbod met als gevolg flinke prijsstijgingen. Dit doet zich voor in de bouw en daaraan gelieerde sectoren. De consequentie hiervan is dat de prijzen sterk stijgen en dat we met de euro’s van vandaag minder kunnen doen dan met diezelfde euro’s gisteren. Dat gaan we bij de realisatie van fysieke projecten ook in Steenwijkerland merken.
BGL wil graag een aantal onderdelen uit de begroting aanhalen.
De Inwoner op 1
Is voor BGL en de coalitie een belangrijke ambitie. “De Inwoner op 1” heeft allereerst ook betrekking op onze ondernemers en vormt de rode draad (saté prikker) door de andere programma’s. Het is echter geen eenvoudige ambitie. ‘De inwoner op 1 ” staat voor openheid, informeren, betrekken en indien mogelijk verantwoordelijkheden delen. In discussies wordt vaak als er sprake is van tegenstrijdige belangen aan deze ambitie gerefereerd. Maar voor BGL betekent deze ambitie niet dat elke inwoner altijd gelijk kan of moet krijgen. Dat levert soms lastige discussies op, maar deze zijn wel nodig om elkaar in deze ambitie scherp te houden. Het dwingt ons om zo helder mogelijk uit te leggen hoe afwegingen worden gemaakt. Dat zijn we verschuldigd aan onze inwoners.
Dat zal soms gaan met vallen en opstaan. Een voorbeeld waar het niet helemaal goed is gegaan betreft de voorgestelde invoering van de verhoging van de toeristenbelasting met een dubbeltje per ingang van 2019. In het belang van de ondernemers uit de recreatiesector steunt BGL het amendement dat het college de opdracht geeft die verhoging met een jaar uit te stellen. Het geeft ons tegelijkertijd de gelegenheid om na te denken hoe die opbrengsten gericht in te zetten, voor het ondersteunen van voor recreatie en toerisme belangrijke voorzieningen.
Ook het Bidbook heeft stof doen opwaaien en tot stevige discussies geleidt. Het ziet er nu naar uit dat de betrokken partijen verder gezamenlijk optrekken. Spreiding van Toerisme in Steenwijkerland is voor bijna alle kernen van belang. Voor kernen waar de piekbelasting de grenzen van de leefbaarheid voor menig inwoner overschrijden, als ook de kernen waar er volgens de ondernemers wel een onsje of twee bij mag! Een uitdaging die vraagt om samenwerking en oog voor elkaars belangen met als doel de leefbaarheid te versterken voor de gehele gemeente. Daarmee valt het bidbook onder het programma Inwoner op 1. En is de verwachting reëel dat dit nog wel de nodige discussie zal opleveren. Prima! Dat kan in onze ogen ook niet anders.
Duurzaam,
Geleidelijk aan krijgen we in Steenwijkerland de omvang van de opgave scherp in beeld en dringt net als in andere gemeenten in Nederland de impact door van deze opgave. We hebben geen keus. Klimaatverandering is de afgelopen zomer (extreem droog) en winter (extreem nat) voelbaar. Uit de G1000 kwam helder naar voren dat dit alleen kan vanuit een mix van verschillende vormen van duurzame energie. Wij hebben onze handen voorlopig vol aan de proefpilot windenergie voor kleine windmolens. De meningen blijven nog wel verdeeld, ook binnen de coalitie, maar helder is dat er een kader moet komen waar windenergie kan en onder welke omstandigheden. Anders is de kans groot dat we van dezelfde koude kermis thuiskomen als bij de zonneweide van Woldmeenthe.
Overigens moeten we ons realiseren dat de druk om tot oplossingen te komen toe zal nemen als de problematiek zichtbaar groter wordt. Als we te lang dralen gaan anderen voor ons beslissen en we weten hoe dat rond zaken als Lelystad airport en gaswininng van Vermillion voelt. Onze inwoners willen “Gas DrOvF” en in de motie die we samen indienen met bijna alle partijen geven wij ze een steun in de rug.
Een ander aandachtspunt is de snelheid waarmee de installatiewereld gevraagd wordt de energietransformatie uit te rollen. Het tekort aan vakmensen in deze sector is voelbaar. Hoe gaan we dat gat dichten. Hopelijk kunnen we hier samen met het bedrijfsleven slagen maken en mensen stimuleren te kiezen voor een opleiding of omscholing in Techniek.
Werk aan de Winkel
Is een ambitieus en belangrijk programma dat inzet op het verbeteren van ons ondernemersklimaat. Hierover staan beoogde resultaten aangegeven voor vier doelgroepen. De regiodeal human Capital agenda Regio Zwolle biedt een mooi overzicht van de integrale benadering van het programma Werk aan de Winkel. Hier is ook aandacht voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt en het verkleinen van de mismatch tussen vraag, vanuit het werkveld en aanbod van werknemers via hybride vormen van onderwijs.
Wat in de ogen van BGL een beetje ondersneeuwt in dit verhaal is de positie van de agrarische sector als belangrijke drager van ons landschap, voedselvoorziening werkgelegenheid en straks onmiskenbaar ook in de vorm van energielandschappen. Deze sector heeft in belangrijke mate de sleutel in handen voor onze toekomst en het zou goed zijn met hun in gesprek te gaan en blijven over hun rol en ambities. Samenwerking is nodig, dat is ook gebleken bij de opstart van de Stichting Weerribben Wieden. Na een moeizame opstart lonkte er een beter perspectief, waar we de laatste tijd in de raad helaas niet zoveel meer van hebben vernomen. Neem ze mee bij de programma’s werk aan de Winkel als dragers van ons toekomstig energielandschap. Ook dient daarin over de
toekomst van jonge generaties riettelers en rietsnijders te worden nagedacht. Zonder riet geen prachtige sfeerbeelden van Steenwijkerland en dito cultuurhistorie die verloren gaat. Terwijl de natte productieomstandigheden vragen om hoge waterpeilen die de veenbodem tegen oxidatie beschermen en daarmee de uitstoot van C02 voorkomen! Hoe mooi wil je het hebben?
Mijn Steenwijkerland
Een prachtig programma, die uitnodigt tot participatie en daarmee sterk is verbonden met de inwoner op 1. Wonen is hierin voor BGL een belangrijk thema.
Het heeft even geduurd maar we lezen dat er nu goede vorderingen gemaakt om in 2019 te komen tot een gedragen investeringsplan sociale huur voor de noordelijke kernen met een toevoeging van nieuwbouw in de kernen Kuinre, Scheerwolde, Oldemarkt, Willemsoord en Steenwijk. BGL juicht dat van harte toe en zijn verheugd dat naast Wetland Wonen ook Woonconcept weer sociale huurwoningen mag bouwen in onze gemeente. Goed dat er onderzoek wordt gedaan naar betaalbare woningen voor jongeren er aandacht is voor kwetsbare groepen. Steenwijkerland werkt mee aan een onderzoek in opdracht van de Overijsselse Vereniging van Kleine Kernen. In veel kleine kernen vertrekken jongeren/starters naar andere, grotere, plaatsen. Dit heeft in meerdere opzichten nadelige consequenties voor de vitaliteit van die kleine keren. Naast het in kaart brengen van de woonwensen wordt ook gekeken wat de redenen zijn voor het vertrek. In welke mate spelen het gebrek aan woonruimten voor jongeren, werkgelegenheid, voorzieningen en onderwijs een rol en in welke mate grijpen die zaken op elkaar in? Vanuit Steenwijkerland wordt Wanneperveen als pilot voorgedragen. Met die informatie kunnen we ons beleid voor starters hopelijk beter maken. Als aanvulling op de onlangs gewijzigde starterslening waar starters, nu voor een hoger bedrag een beroep op kunnen doen en een bredere doelgroep hier gebruik van kan maken.
De Cultuurvisie is klaar en kan nader worden uitgewerkt. We zijn erg benieuwd naar de stappen die hierin worden gezet. Met oog op Sport en bewegen gaat het vooral om het faciliteren van gezond gedrag. Naast goede accommodaties en andere voorzieningen moeten we daarbij ook kijken naar de belastbaarheid van onze sportvelden die steeds vaker te kampen krijgen met extreme weersomstandigheden. Als BGL dienen wij daarom een motie in samen met anderen.
Financiën en Overheid
We hebben een sluitende begroting, de algemene reserve zit op voldoende omvang, er is sprake van een gematigde ontwikkeling van lokale lasten. Het idee van aanjaagbudgetten per programma spreekt ons aan. Financiële ruimte voor prioriteiten moet gevonden worden door herschikking maakt dat er ook integraal gekeken wordt en de reserves niet worden aangetast.
Voorzitter, tot slot willen wij nog wat zeggen over bestuursstijl en organisatie;
Gelijk na de verkiezingen is bij het opstellen van het coalitieakkoord, ook verkend hoe de organisatie de ambities in de programma’s kan uitvoeren. De hoge ambities vragen om wijzigingen in bestuursstijl en organisatie. Die omslag vraagt om aansturing en enig geduld. We moeten het samen doen: samenleving, raad, college en ambtenaren. Laten we kijken hoe we elkaar kunnen helpen i.p.v. naar anderen te wijzen. Met een uitgestoken hand om te helpen zijn we beter af dan met het opwerpen van barricades. Dat hoeft een goed en stevig gesprek niet in de weg te staan maar laten we blijven focussen op de inhoud en het belang van goede persoonlijke relaties.